آخرین مطالب
امکانات وب
آرشین مال آلان
اوتوز بئش ایل بوندان ایله‌ر‌یدی. سحر تئزدن شهریندن چیخیب ایش یئرینه گئدن جاوان معلم؛ ایندی هاوانین قارالماسینی گؤروب قورخویا دوشموشدو.
او بئش آی‌ایدی شهریندن اوزاق بیر یئرده معلم‌چیلیغا باشلامیشدی. اونون مدرسه‌سی گرمی‌نین درگاهلی کندینده‌ایدی. کنده چاتماق اوچون زوروندایدی سحر قارانلیغیندا شهریندن چیخیب تبریزه گئدسین. تبریزده گئرمی اوتوبوسونا مینیب آلتی ساعات یول گئدندن سونرا درگاهلی‌نین یول آیریمیندا، زیروه کندینده، یئره ائنیب؛ یول قیراغیندا منتظر اولان موتورلارا مینیب بیر روببا درگاهلی‌یا چاتسین. موتورسیکلت اولماسایدی؛ زوروندایدی یئرده گئدیب بیر آزدان بیر مئشه‌لیک دره‌یه ائنسین. یاریم ساعاتدا دره‌نی باش یوخاری گئدندن سونرا درگاهلی‌یا چاتسین.
دونندن قار یاغیب؛ هریئری آغ پرده کیمین اؤرتموشدو. جاوان معلمین بیر گؤزو قارلی هاوادا؛ بیر گؤزو ساعت‌دئیدی. آلله-آلله ائدیردی هاوا کامیل قارالمامیش ائوینه چاتسین. باشینی اوتوبوسون بوزلانمیش شوشه‌سینه دایاییب فکره جومموشدو.
قافاسیندا مدرسه‌یه دوشونوردو. اوحالداکی ایندیه‌دک تک‌باشینا یاشامامیشدی، ایندی زوروندا فالمیشدی قبرستانداکی مدرسه‌ده یاشاسین! نییه‌کی درگاهلی‌کندینین مدرسه‌سی کند قبرستانینین بیرگوشه سینده تیکیلمیشدی. قبرستاندان کنده؛ ایکی‌یوز متره قدر فاصله واریدی. مدرسه‌نین اوچ اوتاغی واریدی. اؤنجه‌کی معلم تکین اودا زوراندا قالمیشدی اوچ اوتاغین بیرینی اؤزونه ائو یاپسین. بو کلاسی پتو و پالاز ایله دؤشه‌میشدی. قیشین اوزون گئجه لرینی تک باشینا باشا چاتدیرا بیلسین دئیه اوتاغینا بیر کیچیک تلویزیون‌دا گتیرمیشدی. آما هرآن او اتاقدان و ائشیکده‌کی قبیرلردن قورخوب، گؤزو پنجره‌نین جامیندا دونوخاردی.
ایلک‌گونلر قارانلیقی قووسون دئیه، هاوا قارالمادان ایشیقلاری یاندیراردی. بیرآز چکمزدی ائوی بؤیوک- کیچیک بووه‌لر- تورآتانلار هؤرردی. اؤنجه‌لر قورخا- قورخا چالیشیاردی باشماق تاییلا بووه‌لری اؤلدوروب ائشییه سالسین. آما سونرالار کتدیلردن اؤیرندی‌کی، بووه‌لری اؤلدورماق عوضینه؛ قویماسین اوتاق‌ایشیغی ائشیگه چیخیب بووه‌لری اورا چکسین. او ندنله ایندیلر، هاوا ایستی اولسایدیدا قاب-پنجره‌نی کیرکیپ باغلاییب؛ هاوا قارالمادان اؤزونو ائوده حبس ائدیردی.
چالیشاردی گئجه‌لر، یئری اولانا قَدَر ائشیگه چیخماسین. ایلک گئجه‌لر گؤزونه یوخو گلمیردی. سحَره‌دک گؤزو پنجره‌نین جامینا و قبریستانداکی قبیر داشلارینا تیکیلیردی. یالنیز خوروزلار بانلییاندا گؤزو یومولوردی.
گنج معلمین فیکری قبرستانا دوشنده؛ گینه‌ده او گئجه‌نین قورخوسو جانینا آخدی. درگاهلی‌دا خدمتینین ایکینجی‌آی‌ایدی. هاوا قارالمیشدی. قورخولو گؤزلری پنجره‌نین قارا جامیندا دونوخوب ائشییه باخیردی. بیردن حیس‌ائتدی قبیر چوخورلوقلارینین بیریندن بیر قارالتی قووزانیب گینه چوخوردا ایتدی. گنج معلم بسم‌الله دئییب، قلبی تاپ- تاپ وورماغا باشلادی. گیزلنماغا بیریئر تاپا بیلمیردی. قورخودان آز قالیردی اؤدونو قوسسون. اؤنجه سانادی گؤزو بؤیویور. چیراغی سؤندوروب پنجره‌نین قیراغینا گلدی. بدنینی دووار دالیسیندا گیزله‌دیب باشینی ائشییه چیخارتدی. قبیر داشلاری هوندور قیه‌لر کیمین گؤرولوردو. ال آیاغی اسیردی. دوشونوردو، گؤره‌سن بو قارالتی ندی؟! اؤلو قبیردن خودداییر یا روحدو، ندی؟! اولمویا کافتاردان؛ آیی‌دان جنازه آپارماغا گلیبدی؟
بیردن قارالتی یئردن بیرداش گؤتوروب پنجره‌نین جامینا ساری آتدی. داش جاما دئییب جینقیلدادی. گنج معلیم دیسکینیب دالی هوببالدی. آیاغی بالیشا ایلیشیب یئره سرلندی.
آز قالیردی قلبی دایانسین. بیر آز یئرده یاتیب فیکره جومدی. داشین جاما دئیمه‌سیله دوشوندو بو قارالتی حیوان اولا بیلمز. دووار دیبیندن دهره‌نی 1 گؤتوروب؛ بئلینی ائییب، سس چیخارتمادان میسامیسا چوخورا ساری یولا دوشدو. چوخور باشینا چاتیب، بیر آدام قارالتیسینی گؤررکن تیترر سسیله نه گوجووار چیغیردی:
- ائششک کیشی بوردا نه ائدیرسن.
قارالتی دیسکینیب گؤیه آتلانیب، تیترر سسیله یالوارماغا باشلادی:
- وورما آقامعلیم منم؛ پ.... یئمیشم.
معلم دیققت ائدیب درگاهلی جاوانی تانیدی.
- بوردا نه ائدیرسن؟ منی نییه قورخودورسان؟! نییه داش آتیرسان؟!
کتدی مین مین ائدیردی. چوخ زورا قویاندان سونرا سؤزه گلدی:
- والله آقا معلیم! ایستیردیم قورخوب کنده ساری قاچاسان، تلویزیونووو اوغورلویام.
کتلی جاوان آغلاماغا دوشدو:
- سن آلله کدخودویا دئمه، آبریم گئدیب منی کتدن ائشیه سالار.
سونرا بیردن‌بیره یئره یایلانیب معلمین آیاقلارینا دوشدو.
معلمین اؤره‌یی یئرینه گلمیشدی. اوغلانا اوره‌یی یاندی. ائییلیب اوغلانی یئردن قووزاییب ائوینه ساری آپاردی.
اوغلان اوتانیردی. بیرآز دانیشاندان سونرا؛ بیرچای ایچیب ائوینه ساری کنده گئتدی. معلم بونلاری دوشونرکن دای ایسته‌میردی ائوی بوش قالسین. ایستیردی هرنه اولموشسا ائوینه چاتسین.
قارلی یولدا، اتوبوس یاواش گئدیردی. اوغلان جانا گلمیشدی. هردن اوتوردوغو صندلینی اؤنه ایته‌لیردی کی ماشین توولو گئتسین! نهایت اتوبوس هاندان گئژدن زیروه کندینین جیواریندا ساخلاییب، جوان یئره اندی.
هاوا داها قارالماغا گئدیردی. مونتظیر گؤزلرله موتورسیکلت دالیسینجا او اوز بو اوزه باخدی. قارین یاغماسینا گؤره؛ موتورسیکلت‌دن خبر یوخویدو. ایسته‌میردی زیروه‌نین قفه‌خاناسیندا قالسین.
هاوانین لاب قارالماسینا قالماسین دئیه، یئرده درگاهلی‌یا گئتمک زوروندا قالدی. ایکی آغیر ساکی الینه آلیب؛ یولا دوشدو. ساکلاردا بیرآز کتاب و بیر آیلیق کنسرو- لپه نخود- دوگی‌کیمین یئمک ملزمه‌لری گتیرمیشدی. قارلار اوستونده اولان آیاق ایزلرینی توتوب درگاهلی‌یا ساری یولا دوشدو.
بیرآزدان زیروه کندی‌نی گئریده بوراخیب اؤنونده قارلا اؤرتولموش صاف چؤله چاتدی. ییرتیجی قوردلاری دوشونوب ساکیندا اولان دهره‌نی چیخاردیب کمریندن آسلادی. بیرآزدان راضی قالماییب اورک گوجو اولسون دئیه ساکلارین یونگولونو چینیندن آسلاییب دهره‌نین دسته‌سینی الینه آلیب سیخدی.
آیاق آلتیندا ازیلن قارلارین قیژ- قیژ سسی اونا یول یولداشی اولموشدو. بیرآزدان قورخودان چیخسین دئیه؛ دوزدن یالاندانآآآ خاطیرلایان ماهنی‌لاردان دیل‌آلتی اوخوماغا باشلادی.
قلمه‌لیک دره‌نین باشینا چاتمیشدی. زووه- زووه دره‌یه ائندی. اوزاقلاردا قوردلارین اووولدوسو، یاخینلارداندا ایتلرین جواب وئرمه‌سی اونو داهادا قورخودوردو.
هاوا لاجیورد رنگی اولوب، آغاجلار قره گؤرولوردو. چئوره‌نی قارین شافاقی ایشیقلاندیریب آغاجلارین قارالتیسی دئو هیکلری کیمین قورخودوجو شکیل‌لر یاراتمیشدی. بیلیردی بو دره‌ده دوووز دا اولا بیلر. اؤزونو لعنتله‌ییردی. آرزیلاییردی کاش دانقازلیق ائتمه‌ییب، گئجه‌نی زیروه کندینین قفه‌خاناسیندا قالاردی. آما ایش- ایشدن گئچمیشدی. زوروندایدی اؤزونو هرنه تئزراق درگاهلی‌یا چاتدیرسین.
دیققت‌له او اوز بو اوزه باخا- باخا آددیملارینی اوجالتدی. بیردن بیره، آلا چرپو قارانلیقدا اونا ساری گلن یئکه باشلی بیر قارالتینی گؤردو. سانادی گؤزو بؤیویوب چؤر- چؤپو قارالتی گؤرور. آما یوخ! قارالتی دبه‌شیب یئریردی!
یوخلاماق اوچون آغاجلارین بیرینین دالیسیندا گیزلندی. قارالتیدا اؤزونو آغاجلارین دالیسینا چکیب گیزلندی. بوینونو آغاجدان ائشییه چیخارتدی. قارالتیدا یئکه‌باشینی ائشییه چیخارتدی. اوغلان ایندیه‌دک بو هئیبتده بیر شئی گؤرمه‌میشدی. قارالتینی هئچ حیوانا بنزه‌‌ده بیلمیردی. نه آیی‌یا بنزه‌دیردی نه ایکی آیاقلی باشقا بیر جاناوارا! قلبی چیرپیب آز قالیردی اؤدو پاتلاسین. دوشونوردو قارالتینین باشی اونون ایکی آچیق الیندنده یئکه اولموش اولا بیلر! گؤره‌سن بونه‌دی، آلله!؟
ایستیردی آغاشلارین بیرینه چیخسین. دوشوندو هم سویوخدان دونا بیلر؛ همده حیواندا آردینجا آغاجا چیخسا، نه ائده بیلر؟!
چاره‌سیز آغلاماغا یاخین سسیله یالواریب سسلندی:
- قارالتی کیمسن؟!
بیرجاواب گلمه‌دی. بیرده محکم چیغیردی:
- قارالتی کیمسن؟!
قارالتی اوندان تیترر سسیله جاوابلادی:
- سن، کیمسن؟!
گنج معلم قارالتینی آدام گؤردوکده اورکلندی:
- من، منم‌دا! سن کیمسن؟!
قارالتیدا جاوابلادی:
- منده منم‌دا! سن‌آلله سن کیمسن؟!
- من؟! من درگاهلی‌نین معلیمی‌یم.
قارالتی راحاتلاشیب:
- منده درگاهلی‌نین آرشین مال‌‌آلانی‌یام!
- بس او یئکه باش ندی؟!
- هانکی یئکه باش؟! سونرا باشینداکی یوکو دوشونوب جوابلادی:
- بو منیم پارچا باغلیمدی بوینوما قویموشام!
ایکی قارالتی قورخا- قورخا بیر-بیرینه یاخینلاشیب، گؤزلری بیر-بیرینی سئچدیکدن سونرا؛ ایکی قدیم یولداش کیمین قوجاقلاشدیلار.
قورخودان گولوردولر! معلم آرشین مال‌آلانی دانلاییردی، ایندی نه یول‌گئتمک زامانیدی! آرشین مال‌آلاندا معلیمی دانلاییردی.
آرشین مال‌آلان ایسته‌ییردی ایکیسیده زیروه‌یه گئری دؤنسونلر. معلیمده ایستیردی اونو درگاهلی‌یا دؤنمه‌سینه راضی ائتسین!
تصمیم توتمامیش دره‌نین باشینا چاتان تراکتورون سیقنالی سکوتو سیندیردی. ایکی نفر اوجا سسیله چیغیریردی:
- آرشین مال‌آلان هوی. آرشین مال‌آلان...... هارداسان؟! آرشین مال‌آلان هوی ی ی ؟!
آرشین مال‌آلان سسی ائشیدیب سئوینه‌جک چیغیردی :
- بوردایام گلین.
اللرینده فنر اولان ایکی کتدی دره‌یه ائندی. آرشین مال‌آلانی معلمله برابر قان‌تر ایچینده گؤروب دئدیلر:
-سن کنددن چیخاندان سونرا، کدخودا ائشیدیب بیزی دانلادی نییه قویموشوق گئجه قارالتیسیندا کتدن چیخاسان! دوشونوردو ایندی سنی قوردلار بودو‌یوبلر. بیزی آردینجا یولللادی. گلین تراکتورا مینین کنده دؤنک.
*****
______________________________________
بو حکایه‌نین قونوسو، آقای حیدر زایرکعبه‌نین دوغرو خاطره‌سیندن آلینیبدیر.
تاریخ مرند و آثار سیدمرندی...
برچسب : نویسنده : marandimo بازدید : 185