ترکی آذری لهجه ای بنام لهجه یامچی ندارد!!

ساخت وبلاگ

 هشت لهجه زبان ترکی در آزربایجان به 9 لهجه تقسیم بندی شده است.

1.لهجه تبریز : این لهجه نزدیک به لهجه شکی در جمهوری آذربایجان است و در تبریز و در شهر های کوچک و روستاهای اطراف آن رایج است. اسکو، خسروشهر، توفارقان(آذرشهر) و روستاهای توابع آنها، روستاهای دامنه های شمالی سهند و باسمینج، هئربی، بر، لیقوان، سپاراخان، خلتدوکان از جمله مناطقی هستند که لهجه آنها با کمی تفاوت تبریزی است.

در خود تبریز سه لهجه با اندکی تفاوت وجود دارد :

_محله های شمال غرب یعنی شامقازان، حکم آباد، منجم، قره آغاج

_دوه چی، امیر قیز، لیلاوا، خطیب

-ششگیلان، باغمشه، خیابان، مارالان و مناطق مرکزی

از خصوصیات لهجه تبریز کشیدن صداها ست.

2.لهجه قره داغ (ارسباران) : صحیح ترین لهجه ترکی آذربایجانی ایران است و تماما پیرو قواعد زبانی است. شرق دامنه های سهند متنق، ایراناق، سرسکند (هشترود)، بستان آباد، میانه، سراب، قره داغ، سونار خیوه اهر،تیکان تپه(تکاب)، سایین قالا (شاهین دژ) و قسمت هایی از دشت مغان و قاراقیشلاق، بیجان، پلدشت(عربلر)، نازیک، مرگنلر، قاراقولوقلار، مرکیت و قایقاج در جنوب ارس مناطقی هستند که این لهجه در آن رایج است . در لهجه قره داغ برخلاف لهجه تبریز کلمات و صداها کشیده نمی شوند و به اصطلاح sert(محکم) تلفظ می شوند.

3ـ لهجه یامچی : این لهجه شباهت زیادی به لهجه نخجوان خصوصا اوردوباد دارد. مرکز این لهجه را میتوان مرند حساب کرد.

(لهجه ای که مرکزش مرند!! است اما نامش بخشی ازمرند!!!)

(شاید این محقق محترم اصلن یامچی را نه دیده ونه می شناسد وهردمبیلی یک حرفی را به میان انداخته است .

البته این نویسنده متن نه نامش را نوشته ونه مرجعی برای حرفش اعلام کرده است ونه اصلن یامچلی ها یک همچو عقیده ای دارند!!
سیدمرندی)

صوفیان، یامچی، شبستر، خامنه، دیزه، دریان، شانیجان، گمیچی و قاپسار، زنوز، گلین قایا، گرگر در شمال دریاچه اورمیه از مناطقی هستند که این لهجه در آنها رایج است. از ویژگی های این لهجه تبدیل مصوت a به ə است، مثلا به قابلاما قابله مه، به قارداش قردش میگویند. این لهجه بین لهجه تبریز و قره داغ قرار می گیرد(از لحاظ کشیدن صداها).

4ـ لهجه اورمیه (اویغور-آوشار لهجه سی) : این لهجه نیز یکی از صحیح ترین لهجه های ترکی آذربایجانی ایران است. از نزدیکی های سووقبولاق (مهاباد)، سولدوز (نقده)، تا اورمیه و سلماس و خوی و مرز ترکیه این لهجه رایج است. در اطراف اورمیه در روستاهای چونقارالیسی صدای "نگ" هنوز حفظ شده است مثلا گلیرنگ. لازم به ذکراست در نزدیکی اورومچی پایتخت ترکستان شرقی نیز قصبه ای به نام چونقارالی موجود است. شباهت بین نام خود اورمو و اورومچی نیز جای بحث دارد. علت نام گذاری این لهجه به لهجه اویغور-افشار آن است که از ترکیب زبان اویغور ها و افشار های کوچ کرده از خراسان و ترکیه بوجود آمده.

ادبی دیلده: آتامی آتانی آتاسینی آتامیزی آتانیزی آتالارینی تبریز: آتامی آتاوی آتاسینی آتامیزی آتازو آتالارینی قاراداغ: آتامی اتووو آتاسینی آتامیزی آتوووزو آتالارینی اویغور: آتامی آتایین آتاسینی آتامیزی آتاییزی آتالارینی

5ـ لهجه مراغه : این لهجه در شهر ها و روستاهای دامنه های جنوبی سهند رایج است.

از طرف مراغه به طرف سرسکند، سایین قالا‌‌(شاهین دژ)، قوشاچای(میاندوآب) تا حدود سووقبولاق و جیغاتی رود، ملیک کندی‌(ملکان)، بناب، عجبشیر از جمله مناطقی هستند که این لهجه در آن رایج است. این لهجه نیز مانند لهجه یامچی بین لهجه تبریز و قره داغ قرار می گیرد. 6ـ لهجه اردبیل :این لهجه در اردبیل، خلخال، نمین، آستارا، انزلی، تالش، منجیل رایج است. این لهجه شباهت زیادی به لهجه جنوب جمهوری آذربایجان دارد و اثرات لهجه باکو را در آن میتوان دید. 7.لهجه زنجان : این لهجه از طارم آغاز شده و تا زنجان، هیدج، سلطانیه، خدابنده، ماه نشان، بیجار و قروه در کردستان و سنقر در کرمانشاه رایج است و در مناطق شرقی و جنوبی زنجان مانند قیدار به لهجه همدان نزدیک می شود. به طور کلی این لهجه را میتوان ترکیبی از ترکی قدیم و جدید دانست.

8.لهجه همدان : ابهر، تاکستان، قزوین، بویین زهرا، آوج، همدان، رزن، بهار، تویسرکان، کبودر اهنگ، پامبولو(فامنین)، اسدآباد، لالجین، ملایر تا سنقر به این لهجه تکلم میکنند.

شباهت زیادی به لهجه زنجان دارد. این لهجه یکی از لهجه های اصیلی است که برخی قواعد قدیمی هنوز در آن وجود دارد. برای مثال "توکندی" به جای قورتولدو یا تورندی به جای ایسهال توتدو همدانی . یا مثلا در سوم شخص حرف سین از افعال حذف می شود(همانند لهجه زنجان) : گلیرسن به گلیرن، آلیرسان به آلیران، گلیرسیز به گلیریز تبدیل می شود .البته در لهجه همدان افعالی که به "ن" ختم می شوند "ی" جایگزین نون می شود مثلا زنجانی ها میگویند آلیران، گلیرن اما ها میگویند آلیرای، گلیرَی.

MARANDİM, [۰۲.۰۶.۱۷ ۱۱:۴۴] [Forwarded from هدایت] سلام استاد شاهمرسی، حال شما، خوبید انشاالله؟

باآرزوی سلامتی وشادکامی وقبولی طاعات وعباداتتان؛ امروز دوست مشترکمان آقای امامعلی تقی پور متنی را راجع به گروه بندی لهجه های ترکی آذربایجانی را برایم فرستادند که درزیرتقدیم می کنم. دراین متن لهجه ی مرند زیر مجموعه لهجه یامچی!! نام برده شده است  با توجه به اینکه درتمام تحقیقات ومقایسات  منطق و سعی براینست که جزء درزیر کل تعریف شود متاسفانه دراین متن مجعول که معلوم نیست توسط چه کسی وبرای چه منظوری ویاروی چه استنادی نوشته شده ودر فضای مجازی منتشر شده است لهجه  کل مرند زیر مجموعه یامچی که جزئی از مرنداست تعریف شده است؟! اگر ازنظر لهجه بررسی شود یامچی کلمات وتن صدای روستائی دارد که در لهجۀ مرند وجودندارد ولهجه یامچی فورآ قابل شناسائی برای دیگران می باشد. اگرازنظر جغرافیائی ونفرات درنظر گرفته شده  باشدمرندکل است ویامچی  روستا وبخشی ازمرند وبا یک بیستم جمعیت شهرمرند!! حال این محقق گرامی ونویسنده رده بندی فوق چرا جزء را برکل ترجیح داده است برمن یکی مشخص نشد. لذا ازمحضراستادگرامی خواستارم اگر از دلایل این رده بندی اطلاع دارندویا نویسنده اش را می شناسند ویا هر توضیح تحقیقی دارند جهت انعکاس درکانال مرندیم, هم به اینجانب منعکس فرمایند وهم باروشنگری در گروههائی که حضورداریدجلو مطالب کذب این چنینی را که بدعتی درزبان ترکی آذربایجانی خواهد بود بگیرید. باتجدیدارادت: سیدمرندی @marandim

MARANDİM, [۰۲.۰۶.۱۷ ۱۲:۲۱] [Forwarded from شاهمرسي زارع برويز] سلاملار. سایقین سید مرندی جنابلاری. یوللادیغینز یازینی اوخودوم. بو یازیدا دوز ایله یاوا قاریشیب. 1-آغیزلیق یا لهجه یئر یوردا باغلیدیر. اونا گؤره آغیزلیغا آد قویاندا بیرینجی آددیمدا اؤرنک اوچون دئیرلر: «گونئی آغیزلیغی» سونرا دئیرلر بو آغیزلیق بو ماحاللاردا گئدیر. گونئی آذربایجاندا 9 آغیزلیق وار. آنجاق آغیزلیقلارین آدی شهرلریندن آدینا باغلی دگیل. 2-آغیزلیقلاری یاخشی آچیقلاییب. بیر پارا اؤرنکلرده گتیریلیب. آنجاق سؤزو گرگی اولارکن آچماییب. 3- اوچونجو آغیزلیق «یامچی» آدینا وئریلیب. بو آددا آغیزلیق یوخوموزدور. آذربایجانین قوزئی ماحالیندا اوچ آغیزلیق وار: الف) قوزئی دوغو آغیزلیغی (باجروان، بکرآباد)، ب) قوزئی آغیزلیغی (مرند، اهر)، ج) قوزئی باتی آغیزلیغی (خوی، ماکی). بو آغیزلیغین آدی هاردان گلیب؟ نییه بؤیوک بیر یورت اولان مرندین آغیزلیغی، بیر کیچیک یئره باغلانیب؟ بونلارین آراسیندا آغیر یونگول نئجه اولوب؟ بو سورقولار یازیدا جواب تاپمیر. 4- بیر یازیدا یازانین آدی، قایناقلارین آدی گلمه لیدیر. بو بیر بیلیملی گئدیشدیر. بلکه ده بو آد قویما یازارین دوغما یئرینه سئوگیسین گؤستریر. بیلمیرم. آنجاق ایش دورولوقدا گئتسه چوخ یاخشی اولار. رحمتلیک دکتر جواد هیت «سیری در تاریخ زبان و لهجه ای ترکی» کتابینین 313 - نجی صحیفه سینده بو آغیزلیقلاردان دانیشیبلار. چوخ ساغ اولون. سایقیلارلا. پرویز شاهمرسی


برچسب‌ها: تاریخ مرند تاریخ مرند و آثار سیدمرندی...
ما را در سایت تاریخ مرند و آثار سیدمرندی دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : marandimo بازدید : 230 تاريخ : شنبه 13 خرداد 1396 ساعت: 12:26